سرمقاله
اسماعیل عسلی- سردبیر
یلدا، بزنگاهی برای نگهبانی از فرهنگ ایران زمین
یلدا را بلندترین شب سال میدانند و از آنجا که پس از این شب به تدریج شبها کوتاهتر و روزها بلندتر میشود چنین شبی را نماد غلبهی روشنایی بر تاریکی قلمداد میکنند و با توجه به جایگاه روشنی و نور و گرما در فرهنگ باستانی ایران که متأثر از رونق دامپروری و کشاورزی طی هزاران سال در این دیار است، دیدار و همنشینی با بزرگان خانواده در این شب باشکوه، آیینی بر جای مانده از پیشینیان است که بعدها برای نگهبانی از این آیین رسوماتی با بنمایههای مذهبی فراخور هر عصر و زمانهای به آن افزودهاند تا شاهد همافزایی و همگرایی همگان و برداشتن موانع احتمالی از سر راه برگزاری آن باشند. ضمن این که با این شیوه پیکره اصلی این آیین همانند جشن نوروز حفظ میشده و دگرگونی باورهای دینی و مذهبی و هجومها و تاخت و تازهای اقوام گوناگون نه تنها آسیبی به آن نمیرساند. بلکه به دلیل وجود جوهرههای همگرایی در این آیین، از هاضمهی بالایی برای تحلیل و جلب و جذب سایر فرهنگها نیز برخوردار بوده است کما این که برگزاری جشن کریسمس که از لحاظ زمانی نزدیکی زیادی با یلدا دارد را متأثر از آن دانستهاند.
شاخصهی بارز آیینهای ایرانی پررنگ بودن رفتارهای معطوف به تحکیم بنیان خانواده با محوریت احترام به بزرگترها در آن است که از دیرباز به عنوان محور متعادل کننده مناسبات اعضای خانواده و کنشهای اجتماعی مطرح بوده است. رد پای چنین رویهای هنوز هم در برخی از کشورهای شرقی همسایه و بخشهایی از ایران عزیز خودمان به چشم می خورد که با وجود استقبال از مدرنیته و در آمیختگی زندگی آنها با تکنولوژی و ابزارهای گوناگون ارتباطی هنوز هم مطمح نظر آحاد مردم است و تأثیر بسزایی در هنجارمندی رفتار آنها دارد.
یلدا نیز مانند بسیاری از آیینهای ایرانی که سرشار از حکمت و دوراندیشی است هم از صورت و ظاهر زیبایی برخوردار است و هم محتوایی ژرف دارد به طوری که تأثیر این گردهمایی سالیانه را میتوان تا سال دیگر حفظ کرد و خاطرات ماندگار آن را به ذهن سپرد و به آن دلخوش بود. (ادامه…)
- چهارشنبه ۲۸ آذر ۱۳۹۷
- سرمقاله