سرمقاله
محمد عسلی
علل افت سرانه مطالعه در ایران
برگزاری نمایشگاه کتاب در شیراز که هم اکنون در جریان است بهانه‌ای دست داد تا به علل و عوامل افت سرانه مطالعه در ایران بپردازیم.
عام‌ترین تعریف از سرانه مطالعه میانگین مدت زمان مطالعه یک نفر در یک شبانه روز است.
هر چند ممکن است همیشه این تعریف صادق نباشد. می‌توان به جای مدت زمان، از تعداد صفحات و یا کتاب‌های خوانده شده در طول روز نیز برای تعریف سرانه مطالعه استفاده کرد. «ویکی پدیا»
و اما بعد:
با توجه به اینکه پژوهش‌های آماری جدید مبین پایین بودن میزان مطالعه در ایران است اما اگر مطالعه را صرف خواندن صفحات کتاب ندانیم و صفحات و مطالبی که از طریق اینترنت و گوشی تلفن‌های همراه خوانده می‌شوند را به حساب مطالعه گذاریم نه تنها سرانه مطالعه در ایران کاهش پیدا نکرده بلکه افزایش هم داشته است زیرا گوشی تلفن همراه که امروزه در اختیار مردم ایران است و معمولاً همراه و همدل همگان شده در ۲۴ ساعت بخشی از اوقات و فرصت‌های کاربران را می‌گیرد و به جز مکالمه تلفنی و نامه‌نگاری‌های کوتاه که آنها را به حساب مطالعه نمی‌گذاریم کسب آگاهی‌ها و مطالعات اخبار، خواندن صفحاتی از کتاب‌ها و اطلاعاتی که همه وقت در گوشی‌های همراه ضبط و ثبت می‌شوند و مورد استفاده قرار می‌گیرند را نیز می‌توان مطالعه نامید.
هر چند تعداد کتاب‌های فروش رفته و میزان امانت گرفتن کتاب از کتابخانه‌ها، نیز شاخصی برای برآورد سرانه مطالعه است اما صرف خرید کتاب که معلوم نیست مورد استفاده قرار گرفته یا نه نمی‌توان به ضرس قاطع آن را دخیل در برآورد میزان مطالعه به حساب آورد. آمارهای روزانه سرانه مطالعه در ایران از ۲ تا ۷۹ دقیقه متغیر است.
این اختلاف عجیب و با فاصله حکایت از آن دارد که یا ارزیابی دقیقی از میزان مطالعه در ایران انجام نگرفته و یا اینکه بعضی‌ها تلاش دارند میزان مطالعه را به شدت کم جلوه دهند و بعضی‌ها افزون بر واقعیت بزرگنمایی کنند. (ادامه…)